Kilka dni temu po raz kolejny mój blog wzbogacił się o nowe fotografie z Hambach związane z działalnością szeroko rozumianej grupy polskich uchodźców w Niemczech. Tym razem materiał ikonograficzny przedstawia jeden z wielu marszów na Zamek Hambach z 1988 r. w którym uczestniczył m.in. prof. Edward Szczepanik, premier Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie w Londynie a jego organizatorem była Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów (organizacja utworzona przez ks. Franciszka Blachnickiego, który zmarł w dniu 27 lutego 1987 r.).
Mogę jedynie wspomnieć, że tego typu materiał trafił do mnie po raz pierwszy. Jestem nim bardzo usatysfakcjonowany, ponieważ uzupełnia zbiory o kolejną aktywność Polaków w RFN w latach 80-tych.
Brali w nim udział oprócz wielu chętnych i aktywnych Polaków również członkowie Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji (SChD), którego prezesem był Grzegorza Klag oraz członkowie kół SChD w Würzburgu-Aub (Jan i Piotr Respondek), Karlsruhe, Idar-Oberstein i Saarland. Prawdopodobnie brali w nim udział również członkowie Zjednoczenia Polskich Uchodźców. Informacja ta jednak wymaga weryfikacji ale przede wszystkim podstawowej wiedzy od uczestników tamtych wydarzeń, ponieważ wprost z materiału ikonograficznego ona nie wynika. Być może ktoś z Państwa czytających ten wpis będzie mógł potwierdzić lub zaprzeczyć moim podejrzeniom? Być może również udostępnić kolejne materiały fotograficzne z tych obchodów. Gorąco na to liczę!
Jedno ze zdjęć wydaje mi się nadzwyczaj interesujące, ponieważ znajdują się na nim prof. Edward Szczepanik, premier Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie w Londynie, w towarzystwie Piotra Respondka z Würzburga-Aub (SChD) oraz prawdopodobnie Jolanty Gontarczyk (w tym przypadku proszę czytelników o weryfikację na wypadek mojej pomyłki). W źródłach pojawiają się różne informacje, które wskazują, że małżeństwo Gontarczyków opuściło RFN jesienią 1987 r. a w innych odnajduję informacje, że dopiero w 1988 r. Jeżeli przyjąć, że opuścili RFN dopiero w 1988 r. mieli okazję uczestniczyć w tym pochodzie. Jeżeli faktycznie opuścili RFN wcześniej wierzę, że nie narażaliby się na aresztowanie a zatem nie mogli brać udziału w tym pochodzie. Może ktoś z Państwa rozszyfruje kim są dwie Panie w towarzystwie prof. Edwarda Szczepanika na fotografii nr 3.
Zamek Hambach (Hambacher Schloss) nie był przypadkowym miejscem spotkań Polaków w RFN. Ta inicjatywa nawiązywała do wydarzeń z przeszłości, które miały miejsce w XIX wieku. W dniu 27 maja 1832 r. po raz pierwszy odbył się masowy pochód właśnie na zamek Hambach w którym brało udział blisko od 20 do 30 tys. uczestników w tym Polacy uciekający przed represjami po Powstaniu Listopadowym (m.in.: Jan Czyrski, Tadeusz Krępowiecki, Aleksander Łaski, Franciszek Grzymała i Bolesław Zatwarnicki). Pochód na zamek szybko stał się w niemieckiej kulturze symbolem walki z absolutyzmem o demokratyzację Państwa. Z tamtymi wydarzeniami wiąże się również początek barw narodowych Niemiec, które funkcjonują po dziś dzień. Współcześnie na zamku eksponowana jest wystawa pt. „Na górę, na zamek!„, która nawiązuje do wydarzeń z 1832 r.
Sam zamek jest symbolem walki o demokrację i wolność. Temu również poświęcone były pochody organizowane przez Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów. W jego murach Polacy prowadzili ożywione dyskusje w kołach emigracyjno-uchodźczcych przede wszystkim na tematy związane z Polonią, Polakami w RFN oraz wyzwoleniem Polski spod jarzma ZSRS. Uczestnicy debatowali o wolności, o jednostce, o chrześcijaństwie. Brali w nich udział m.in. Tadeusz Folek (związany ze strukturami ZPU), Ryszard Moździerz (członek ZPU, który w 1984 r. nagrał po raz pierwszy amatorską kamera jedną z dyskusji, która odbyła się w murach zamku z udziałem ks. F. Blachnickiego). Nagrania wideo z tamtych spotkań można obejrzeć w kilku częściach na facebookowym profilu p. Ryszarda Moździerza (patrz).
Przy tworzeniu tego wpisu korzystałem:
- z materiałów przekazanych przez Grzegorza Klag,
- ze zbiorów własnych,
- Doris Blume, Das Hambacher Fest 1832 r., Deutsche Historische Museum (patrz),
- Hambacher Fest/Demonstracja na Zamku Hambach, Porta-Polonica (patrz),
- Andrzej Grajewski, Dyrektor Kariera Pani, Gość nr 17/2005 (patrz),
- Cornelia Rabitz, Andrzej Pawlak, Pomnik niemieckiej demokracji, Deutsche Welle [wydanie internetowe] 25.08.2010 r. (patrz).
© łukasz wolak
