W dniu 19 kwietnia br. miałem okazję uczestniczyć w drugim dniu konferencji pt. „Obchody Millenium na uchodźstwie – w pięćdziesiątą rocznicę”, którą współorganizował Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Senat Rzeczpospolitej Polskiej, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Światowa Rada Badań nad Polonią.
Wyprawom do Warszawy zawsze towarzyszą ciekawe spotkania. Tak było i tym razem. Ze względu na dobre połączenie drogowe z mojego miejsca zamieszkania podróż samochodem trwała ok. 3 godzin. Jest to zdecydowany postęp gdy sięgnę pamięcią do minionych lat. Warszawa dzisiaj stała się drogowo dla mnie bardziej dostępna.
Wyjechałem dość wcześnie rano aby zdążyć przed rozpoczęciem obrad. Podróż przebiegła bez większych zakłóceń. Na kampus Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (UKSW) na Bielanach dotarłem przed czasem. Ponieważ byłem w tamtym miejscu po raz pierwszy skorzystałem z samochodowej nawigacji, która doprowadziła mnie na miejsce.
Obchody Millenium Chrztu Polski na emigracji.
Pierwszego dnia konferencja odbywała się w salach Senatu Rzeczpospolitej Polskiej. W drugim dniu obrady przeniesiono do Auli Schumana na terenie UKSW. Program przewidywał tego dnia cztery panele. Zająłem więc wybrane miejsce wśród licznie zgromadzonych słuchaczy. Słowo wstępne wygłosili ks. kard. Stanisław Nycz, prof. Jan Żaryn oraz Jan Dziedziczak, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Po takim wprowadzeniu organizatorzy przystąpili do pierwszego panelu w którym referaty odczytali Tadeusz Krawczak dyrektor AAN, Rafał Łatka, Konrad Białecki z IPN i UAM oraz Krzysztof Osowiecki z UKSW. Z odczytanych referatów najbardziej zainteresowało mnie wystąpienie Krzysztofa Osowieckiego, który podjął próbę nakreślenia działalności Departamentu I MSW wobec obchodów Millenium Chrztu Polski poza granicami kraju. Niestety, musze przyznać, że nieco się zawiodłem, ponieważ liczyłem na sporą dawkę informacji na temat kierunków działań wywiadu PRL. Tak się nie stało. Autor przedstawił jedynie skromne wyniki własnej kwerendy, którą przeprowadził w zasobie IPN. Pozostawił on jednak nadzieję na kontynuowanie tych badań oraz rychłe opublikowanie wyników. Referat ten był dla mnie szczególnie ważny, ponieważ nie prowadziłem do tej pory poszukiwań w zasobie IPN poświęconych obchodom Millenijnym na terenie RFN. Wypada więc na wyniki poczekać jeszcze jakiś czas.
W kolejnym panelu swoje referaty zaprezentowali ks. Roman Nir z Instytutu Historii i Archiwistyki Polonijnej w Chicago, Piotr Kardela z IPN, Robert Mieczkowski z UKSW, Alexander Jabłoński z Instytutu Naukowego im. Oskara Haleckiego oraz Karol Leszczyński z Uniwersytetu Warszawskiego (UW). I w tym panelu znalazłem ciekawe wystąpienia panelistów. Szczególnie zainteresowało mnie wystąpienie Piotra Kardeli poświęcone Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów w Stanach Zjednoczonych. W kolejnym panelu udział wzięli Sabina Bober z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL), Anna Buchmann z Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Violetta Gul-Rechlewicz z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego (UJK) oraz Martyna Rusiniak-Karwat z Polskiej Akademii Nauk (PAN). I w tej części szczególną uwagę zwróciłem na wystąpienie Sabiny Bober, która w swoim referacie poruszyła sprawy związane z archiwami duszpasterstwa polskiego w Niemczech.
Kolejny i ostatni panel dyskusyjny zgromadził dwóch referentów. Swoje wystąpienia zaprezentowali ks. Dominik Zamiatała z UKSW oraz siostra Joanna Wiśniewska z UKSW.
Konferencja przebiegała dość sprawnie. Była ona podsumowaniem pierwszego etapu prac trwającego projektu naukowego, który dotyczy obchodów Millenium Chrztu Polski na emigracji. Mam szczerze nadzieję, że projekt ten znajdzie swój finał w postaci publikacji albo co również dzisiaj istotne w postaci strony internetowej. Szczerze jestem zainteresowany wynikami tych badań, ponieważ z obserwacji własnych wynika, że Zjednoczenie Polskich Uchodźców (ZPU) w minimalny sposób zaangażowało się w obchody Millenijne na terenie RFN. Szczególnie interesujące będą wyniki p. Sabiny Bober, która zajmuje się badaniami na terenie Zachodnich Niemiec. Jestem niezwykle ciekawy co z tego wyjdzie.
Bierny udział w konferencji był dla mnie ciekawym doświadczeniem. Dawno już nie uczestniczyłem w całodniowej konferencji a na koniec dnia miałem okazję jeszcze uczestniczyć w Walnym Zebraniu członków Światowej Rady Badań nad Polonią podczas którego wybrano nowych członków zarządu.
Wspomniana konferencja była dla mnie okazją do spotkań z wieloma ciekawymi osobami. Mogłem wymienić z nimi różne poglądy i informacje na temat powojennej emigracji. Za szczególnie ważny uważam kontakt ze środowiskiem Polonii w Kanadzie. Okazję tą wykorzystałem do rozmów na temat moich poszukiwań informacji o Bolesławie Zawalicz-Mowińskim, pierwszym prezesie ZPU (na jego temat publikowałem tekst na blogu). Jednocześnie mam nadzieję, że takich okazji będzie więcej.
Ciekawym materiałem, który wydano przy okazji wspomnianej konferencji jest mała broszura pt. „Millenium na Emigracji. W tysiącletnią rocznicę Chrztu Polski„, której skany załączam na końcu wpisu. Jej autorami są: Jan Sienkiewicz, Jan Żaryn oraz Rafał Łatka. Zawartość broszury skrywa ciekawe fragmenty przygotowywanej wystawy, której otwarcie zaplanowano na grudzień bieżącego roku. Materiał w niej zaprezentowany obfituje w przeróżne zbiory ikonograficzne związane z różnymi skupiskam polskiej emigracji i dla mnie jest to dość ciekawy materiał poznawczy do którego trudno byłoby mi dotrzeć. Sądząc po jej zawartości wydaje się, że to jedynie część zebranych zbiorów, które organizatorzy wystawy będą chcieli zaprezentować z końcem roku. W środku broszury odnajdziemy kilka fotografii z 1966 r. z uroczystości w Chicago, Rzymu oraz Londynu. Całość prezentuje się dość zgrabnie chociaż brakuje mi w niej podpisów, które umożliwiłyby identyfikację niektórych fotografii. Nie mniej uważam samą zapowiedź za bardzo ciekawą.
Fot. 4-10: Skany broszury pt. Millenium na emigracji 966-1966 (źródło: zbiory własne).
Przy tworzeniu tego wpisu korzystałem:
- broszura pt. Millenium na emigracji 966-1966, s. 1-11
- program konferencji pt. „Obchody Millenium na uchodźstwie – w pięćdziesiątą rocznicę”.
© by łukasz wolak
