W kolejnym wpisie z serii „Dipisi w sieci” (poprzednie znajdziesz tutaj) przeglądam popularną przeglądarkę materiałów wideo YouTube. Czy w tej bazie filmów można znaleźć materiały dotyczące dipisów? Otóż będziecie zaskoczeni, ponieważ jest ich tam całkiem sporo. Większość z nich to materiały propagandowe aliantów nakręcone tuż przed zakończeniem wojny albo już po jej zakończeniu. Zostały opublikowane na profilach różnych instytucji muzealnych/dokumentujących albo przez osoby prywatne. Mogą z pewnością służyć do zobrazowania omawianego problemu a także jako materiał edukacyjny/poglądowy. Należy przy tej okazji zdawać sobie sprawę z tego, że spora część archiwalnych materiałów filmowych znajduje się offline w zbiorach archiwalnych instytucji w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Niemniej jednak użytkownicy sieci poszukując filmowych źródeł związanych z dipisami nie są skazani na porażkę.
We wspomnianej przeglądarce wpisałem dwa zapytania: 1. <displaced persons>; 2. <unrra in germany>. Pewna część wyników powieliła się w przypadku powyższych zapytań. Były także takie, które zarówno w jednym jak również w drugim przypadku nie występowały. Każda z fotografii (Fot.1-31) jest aktywna i bezpośrednio łączy się z zamieszczonym w sieci materiałem. W pierwszej kolejności przeglądałem materiały opublikowane przez Yad Vashem. Pierwszy materiał to historia Abrahama i Shoshany Roshkovski, którzy opisują życie w obozach dla dipisów. Wideo jest fragmentem filmu pt. „Obozy osób przesiedlonych” zrealizowany przez Muzeum Historii Holokaustu w Yad Vashem. Drugi to materiał edukacyjny poświęcony ocalałym z Holokaustu, którzy trafili do obozów dla dipisów.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Holocaust-Survivor-Testimonies-The-Displaced-Persons-Camps.jpg?resize=587%2C469&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Holocaust-Survivors-–-First-Steps-in-the-DP-Camps-and-a-New-Beginning.jpg?resize=594%2C334&ssl=1)
Kolejną „kopalnią” filmów dokumentalnych okazał się profil British Pathé. To instytucja, która działa od początku XX wieku i jest największym producentem filmów dokumentalnych w Wielkiej Brytanii. Dotąd opublikowała na swoim profilu 85 tys. filmów (zob. tutaj). Warto pamiętać oglądając wspomniane filmy/dokumenty, że ich charakter był/jest czysto propagandowy. Filmy które mnie w tym przypadku zainteresowały (Fot.3-14) dotyczą: obozu dla dipisów we Włoszech, dipisów z krajów bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia), jeńców wojennych, Żydów dipisów w Hamburgu, wizyty Eleonory Roosevelt w okupowanych Niemczech w tym m.in. w obozie dla dipisów Zeilsheim, uchodźców z krajów bloku wschodniego w obozie Marienfelde w Berlinie (pisałem o nim we wcześniejszym wpisie zob. tutaj), obozu we Friedland (zob. artykuł dr. Marcina Przybysza), ewakuacji dipisów do Wielkiej Brytanii, transportu Żydów dipisów do Nowego Jorku, dezynfekcji proszkiem DDT w obozie Immendorf oraz francuskich jeńców wojennych.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Displaced-Persons-Camp-Called-le-Fraschette-AKA-D-P-Camp-In-Italy-1949.jpg?resize=601%2C451&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Displaced-Persons-1945.jpg?resize=609%2C456&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dipsi-we-Franfurcie-nad-Menem.jpg?resize=613%2C458&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dipisi-z-krajów-bałtyckich-uczą-się-angielskiego.jpg?resize=612%2C460&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Żydzi-dipisi-w-Hamburgu.jpg?resize=624%2C470&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Uchodźcy-ze-wschodu-w-obozie-Marienfelde-Berlin-.jpg?resize=627%2C466&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Emigracja-dipisów-do-Wielkiej-Brytanii.jpg?resize=625%2C470&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obóz-Friedland.jpg?resize=626%2C471&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Francuscy-jeńcy-wojenni.jpg?resize=624%2C468&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Żydzi-dipisi-przybywają-do-Nowego-Jorku.jpg?resize=625%2C469&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dezynfekcja-proszkiem-DDT-przed-przyjęciem-do-obozu-dipisów-w-Immendorf-Austria.jpg?resize=625%2C470&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Eleonora-Roosevelt-z-wizytą-w-okupowanych-Niemczech-m.in_.-w-obozie-dla-dipisów-Zielsheim.jpg?resize=625%2C471&ssl=1)
W wynikach pojawił się także materiał opublikowany przez World Ort na którego profilu znalazłem fragment filmu dokumentalnego pt. „Passport to Freedom” (1948). Jego fabuła koncentruje się wokół prezentacji działań ORT-ów i aktywizacji dipisów w obozach na terenie stref okupacyjnych.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Paszport-do-wolności.jpg?resize=626%2C467&ssl=1)
Dodatkowo w przeglądarce odnalazłem sporo materiałów wideo związanych z dipisami, które zamieszczone zostały przez różne osoby najprawdopodobniej interesujące się historią tej społeczności.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Sceny-w-obozie-Lechfeld.jpg?resize=645%2C362&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dezynfekcja-w-obozie-dla-dipisów-Schwabisch-Gmund.jpg?resize=641%2C482&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obóz-dla-dipisów-w-Lebach.jpg?resize=634%2C358&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Życie-w-obozie-dla-dipisów-w-Landsberg-1946-r.-.jpg?resize=637%2C428&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obóz-dla-dipisów-w-Admont-Austria.-.jpg?resize=638%2C329&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obóz-dla-dipisów-w-Wetzlar.jpg?resize=637%2C355&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dezynfekcja-w-obozie-dla-dipisów-w-Osanbruck.jpg?resize=634%2C482&ssl=1)
Dodatkowo poniższy materiał (Fot.22) jest wycinkiem filmu pt. „Answer for Anne„. Powstał w 1949 r. a jego producentem było Lutheran World Action i National Lutheran Council (LWANC). Fabuła filmu koncentruje się na losach dipisów w powojennej Europie oraz usługach jakie dla nich świadczyła luterańska służba imigracyjna i uchodźcza (LIRS). Pierwszoplanowe role w filmie zagrali Lenka Peterson (1925-2015), Will Geer (1902-1978) i Harvey Stevens (1901-1986). Cały film trwa 40 minut i dostępny jest tutaj.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Film-propagandowy-UNRRA-z-obozu-Valka-Lager-koło-Norymbergii.jpg?resize=626%2C470&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obozy-dla-dipisów.jpg?resize=626%2C467&ssl=1)
Pewnym ewenementem spośród wyników poszukiwania były filmy dokumentalne związane z narodowymi obozami przejściowymi dla dipisów. Bardzo ciekawym wyjątkiem jest materiał poświęcony właśnie dipisom ormiańskiej narodowości w Stuttgarcie. Była to grupa, która nie na długo pozostała w okupowanych Niemiec i trafiła do USA. O ile materiały filmowe najczęściej były związane Żydami dipisami, polskimi dipisami albo niemieckimi przesiedleńcami o tyle poniższy materiał stanowi stosunkowo rzadki rarytas. Film został podzielony na dwie części. Link do pierwszej zamieszczam poniżej pod screenem a drugi znajduje się tutaj (zob. część 2).
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Obóz-dla-Armeńczyków.jpg?resize=625%2C468&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Emigracja-dipisów-do-USA.jpg?resize=632%2C353&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dezynfekcja-w-obozie-Schwabisch-Gmund-1945-r.-.jpg?resize=636%2C358&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dipisi-przybywający-do-Kanady.jpg?resize=627%2C353&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Dipisi-w-Wesel-.jpg?resize=619%2C466&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Polscy-dipisi-w-koszarach-Gersdorff-Kaserne-w-Euskirchen.jpg?resize=616%2C450&ssl=1)
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Jeńcy-wojennidipisi-wyzwoleni-ze-Statlagu-357-Fallingbostel.jpg?resize=618%2C348&ssl=1)
Na zakończenie tego obszernego wpisu zamieszczam screen (Fot. 31) do materiału ARTE.de, który opublikował film dokumentalny pt. „Die Kinder von Markt Indersdorf (2018)” w autorstwa Théo Ivanez”. Jest on poświęcony pierwszemu obozowi dla dzieci dipisów założonemu na terenie klasztoru w Markt Indersdorf w powiecie Dachau. Po zakończeniu wojny w tym obozie znalazło schronienie blisko tysiąc dzieci. Wiele z nich znalazło swój dom w USA, Polsce oraz Izraelu.
![](https://i0.wp.com/uchodzcywniemczech.pl/wp-content/uploads/2020/03/Die-Kinder-von-Markt-Indersdorf-2018.jpg?resize=700%2C394&ssl=1)
Przy tworzeniu tego wpisu korzystałem:
- Marynowska Anna, 85 tysięcy filmów British Pathé , historia.org.pl, 22.04.2014 r. [dostęp: 04.03.2020 r.]
- internetowa przeglądarki filmów YT.
- ze stron internetowej Yad Vashem.
- ze strony internetowej British Pathe.
- ze strony internetowej Lutheran World Action i National Lutheran Council.
- ze strony internetowej World Ort.
- ze strony internetowej Hebrew University of Jerusalem.
- ze strony Arte.de na której zamieszczono materiał filmowy pt. „Die Kinder von Markt Indersdorf (2018)”, Arte.de (tutaj).
© łukasz wolak